Şimdiki Zamanın Rivayetinin Hikâyesi

Bookstagramer ve kitap üzerine blog yazan gençlerimizin kitaba ve çeviriye bakışları gün geçmiyor ki beni benden alsın.

Bu sefer doğrudan bana yazılmadı. Aralarında benim çevirimin de yer aldığı bir kitap serisi hakkındaki bazı yorumlara denk geldim:

     “Kitabı şimdiki zamanla çevirmeleri çok sinir bozucu!”

     “Çevirmen şimdiki zamanla çevirmiş! Niye öyle çevirmiş ki?”

Ben bu yorumları okuyunca okurun şöyle algıladığını düşünüyorum: Yazar aslında öyle yazmamış, elbette “olması gerektiği şekilde” geçmiş zamanda yazmış ama bu yayınevleri, bu çevirmenler, artık bu işin arkasında kimler varsa şimdiki zamanla çevirmişler. Oh là là!

Dostlar, gençler! Çevirmen, kitabı aldığında “Hmm, haydi bakalım bu kitabı da şimdiki zamanla çevireyim sonraki kitapta geçmiş zamana dönüp bir sonrakinde deneysel yaklaşıp sadece -mişli geçmiş zamanın hikâyesi şeklinde çeviririm,” demiyor.

Bunlar birer tercih değildir. Şimdiki zamanda yazılan kitapları sevmiyorum diyebilirsiniz, yazar geçmiş zamanda yazmış ama çevirmen şimdiki zamanda çevirdiyse ne oluyor yahu diyebilirsiniz de çevirmen öyle kendi kendine şimdi zamanda çevirmiş demek nereden tutsak elimizde kalan bir yorum olur. Yazar kitabı kendi kararları ve istekleri doğrultusunda yazar. Yeri gelir şimdiki zamanla yazar, yeri gelir gelecek zamanla yazar, yeri gelir her sayfaya tek bir sözcük yazar, yeri gelir sözcükleri tersten yazar. Yazar da yazar… Çevirmen ancak ve ancak bunları olabilecek en uygun şekilde aktarmakla sorumludur. Kafasına göre değiştiremez, hoşa gidecek ya da gitmeyecek şekilde bozamaz, ben sevmedim olmamış diyemez, halk bunu istiyor ya da istemiyor diyemez, kurguya müdahale edemez. Neyse onu çevirir.

Kitap okunan, okunan kitapların yorumlandığı ortamlarda bu şekilde yorumlar görmek cidden çok üzücü. Madem sosyal medya etkileşim mecrası belki bu yazı da okurlara ulaşır da dil ve çeviri konusuna olan bakışlarına bir katkıda bulunur. Beni ararsanız yukarıdaki grafikte bir yerlerde geziyorumdur muhtemelen; haydi uzay zaman sürekliliğiniz zeval görmesin, herkese keyifli okumalar!



Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir